De coronamaatregelen lijken goed te werken: het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames liggen laag. Dat levert tijd op. Tijd om een vaccin of een geneesmiddel te ontwikkelen. Maar we kunnen meer doen met de tijd. Misschien is het tijd voor een nieuwe coronamaatregel: fit worden!

Fitte mensen zijn minder vatbaarvoor ernstige klachten als gevolg van een coronainfectie. De kans is groot dat fitte mensen ook minder snel besmet raken, dat is bijvoorbeeld bij de griep ook het geval. Wanneer er een vaccinatie komt, is het ook gunstig: vaccinaties voor bijvoorbeeld de griep werken beter bij fitte mensen, ze vormen meer antistoffen en er is dus een betere en langere bescherming.

Vanuit dit oogpunt was het misschien gunstiger zijn geweest om prioriteit te geven aan herstart van sportbeoefening en het bezoek van sportscholen bij de versoepeling van de maatregelen. Dit lijkt een goed moment om aandacht te gaan besteden aan een gezonde leefstijl.

Trouwens, fit zijn is voor veel meer gezondheidsproblemen gunstig:

• Hart- en vaatziekten
• Gewicht
• Kanker voorkomen, terugkeer van kanker helpen voorkomen
• Langer leven
• Slijtage voorkomen
• Hoge bloeddruk
• Hoog cholesterol
• Suikerziekte voorkomen en behandelen

Fit worden kan op veel manieren

In onderzoek is twee maanden al voldoende om significant fitter te worden. Er zijn verschillende opties. Één is al genoeg, meer is beter.

Sporten
Sport is perfect. De meeste sporten bestaan uit hoge en lage intensiteit en nemen al snel twee uur per week in beslag. Dat zal zeker effectief zijn om fitter te worden. Twee keer 20 minuten is minimaal nodig.

Intervaltraining
Mocht tijd een probleem zijn dan is interval training een optie. Drie keer per week 5×30 seconden maximale inspanning met 2 minuten pauze. Dit kan op een hometrainer/cross-trainer/roeiergometer te doen. Een alternatief is snel traplopen, touwtje springen of “mountainclimbers”.

Wandelen
Laag intensieve inspanning zoals wandelen kan ook. Je moet het dan wel langer volhouden. Voor een effect is minimaal 5x per week 30 min stevig doorwandelen nodig. Je kan ook de stappenteller van de telefoon gebruiken en elke dag de 10.000 stappen halen.

Niet zitten
Naast dat wetenschappelijk onderzoek aantoont dat bewegen goed is, komt ook naar voren dat veel zitten je minder fit maakt. De aanpak is simpel: probeer zo weinig mogelijk te zitten. Staan is al beter, wandelen nog beter. Met rustig wandelen verdubbelt het rustmetabolisme al. Moet je toch zitten, sta dan elk half uur op en wandel 5 min. Een sta-zit bureau is ook een goed middel: na 30 minuten zitten 15 min staand werken.
Heb je geen sta-zit bureau: ga staan elke keer dat je moet bellen of beter nog: loop rond. Of wanneer je op je telefoon alle sociale media doorloopt, doe dat dan elke keer staand of lopend.

Niet leuk?
Voor sommige mensen is idee om te gaan bewegen niet erg aanlokkelijk. Toch komt uit nagenoeg alle “kwaliteit van leven” onderzoek dat mensen die regelmatig bewegen een hogere kwaliteit van leven ervaren en gelukkiger zijn. Zelfs bij een verminderde kwaliteit van leven zoals bij nagenoeg alle chronische aandoeningen, verbetert de kwaliteit van leven met een beweegprogramma. Ook is de kans op depressie kleiner wanneer je regelmatig beweegt. Dus het is zeker de moeite waard om het twee maanden te proberen, dan zou je het effect wel moeten merken.

Is de coronacrises de “gamechanger”?

Ik weet niet of mensen als meer zijn gaan bewegen tijdens de coronacrisis. Uit een onderzoek van het voedingscentrum komt dat 29% van de nederlanders het gewicht meer in de gaten houdt tijdens de coronacrisis, 10% is gezonder gaan eten en 5% is gaan afvallen. Nog niet zoveel, maar mogelijk het begin van een verandering. Misschien proberen al meer mensen fit te worden en wordt dit in de komende tijd een breder gedragen overtuiging.

Het moet ook. De wereldbevolking bestaat nu uit 7,8 miljard mensen. Als de bevolkingsgroei doorzet zoals het de afgelopen 50 jaar is gegaan, dan zitten we in 2050 op 11 miljard. Waarschijnlijk zal het noodzakelijk worden om duurzaam met aarde inclusief de bevolking om te gaan. Dan is fit zijn en een gezonde leefstijl nodig om ziektes, zorgkosten en de kwaliteit van leven op een acceptabel niveau te houden. In 2016 had 39% van de volwassen overgewicht (wereldwijd, BMI >25kg/m²) en 13% obesitas (BMI >30kg/m²). Één op de 11 van volwassenen wereldwijd heeft diabetes. Mensen geboren na 1960 hebben meer dan 50% kans om ergens in hun leven kanker te krijgen. Als er niets gebeurt dan zijn liggen al deze waarden over 30 jaar een nog hoger.

• 

• 

De aandacht voor fitheid bij overheden, bedrijven en de mensen zelf is nu nog beperkt. Het lijkt onvermijdelijk dat de impact van de zorgkosten en leefstijl gerelateerde pathologie dit in de toekomst zal veranderen. Zoals dat intussen met het klimaat gebeurd is. Het goede nieuws is dat fit worden geen geld kost, maar kosten kan besparen. En zelfs geld kan opleveren wanneer er minder werkverzuim is. Er is nog twijfel over hoeveel geld het kan opleveren omdat bij een stijgende levensverwachting de incidentie leeftijdsgerelateerde aandoeningen ook stijgt. Wanneer alle Nederlanders geen alcohol meer zouden drinken, niet roken en voldoende zouden bewegen dan zou de gemiddelde leeftijd voor mannen met 3,6 jaar stijgen en voor vrouwen met 3,3 jaar. Dit is nog meer als je uitgaat van levensjaren zonder ziekte.

Referenties

1. Fu L, Wang B, Yuan T, et al. Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in China: a systematic review and meta-analysis. J Infect. Published online April 10, 2020. doi:10.1016/j.jinf.2020.03.041
2. Harapan H, Itoh N, Yufika A, et al. Coronavirus disease 2019 (COVID-19): A literature review. J Infect Public Health. 2020;13(5):667-673. doi:10.1016/j.jiph.2020.03.019
3. Helmy YA, Fawzy M, Elaswad A, Sobieh A, Kenney SP, Shehata AA. The COVID-19 Pandemic: A Comprehensive Review of Taxonomy, Genetics, Epidemiology, Diagnosis, Treatment, and Control. J Clin Med. 2020;9(4). doi:10.3390/jcm9041225
4. Li L-Q, Huang T, Wang Y-Q, et al. COVID-19 patients’ clinical characteristics, discharge rate, and fatality rate of meta-analysis. J Med Virol. Published online March 12, 2020. doi:10.1002/jmv.25757
5. Maiorana A, O’Driscoll G, Goodman C, Taylor R, Green D. Combined aerobic and resistance exercise improves glycemic control and fitness in type 2 diabetes. Diabetes Res Clin Pract. 2002;56(2):115-123. doi:S0168822701003680 [pii]
6. Qiu S, Cai X, Sun Z, Zugel M, Steinacker JM, Schumann U. Aerobic Interval Training and Cardiometabolic Health in Patients with Type 2 Diabetes: A Meta-Analysis. Frontiers in physiology. 2017;8:957. doi:10.3389/fphys.2017.00957
7. Edwards KM, Pung MA, Tomfohr LM, et al. Acute exercise enhancement of pneumococcal vaccination response: A randomised controlled trial of weaker and stronger immune response. Vaccine. 2012;30(45):6389-6395. doi:10.1016/j.vaccine.2012.08.022
8. Long JE, Ring C, Drayson M, et al. Vaccination response following aerobic exercise: can a brisk walk enhance antibody response to pneumococcal and influenza vaccinations? Brain Behav Immun. 2012;26(4):680-687. doi:10.1016/j.bbi.2012.02.004
9. Woods JA, Keylock KT, Lowder T, et al. Cardiovascular exercise training extends influenza vaccine seroprotection in sedentary older adults: the immune function intervention trial. J Am Geriatr Soc. 2009;57(12):2183-2191. doi:10.1111/j.1532-5415.2009.02563.x
10. Conn VS, Hafdahl AR, Brown LM. Meta-analysis of quality-of-life outcomes from physical activity interventions. Nurs Res. 2009;58(3):175-183. doi:10.1097/NNR.0b013e318199b53a
11. Gist NH, Fedewa MV, Dishman RK, Cureton KJ. Sprint interval training effects on aerobic capacity: a systematic review and meta-analysis. Sports Med. 2014;44(2):269-279. doi:10.1007/s40279-013-0115-0
12. Higgins S, Fedewa MV, Hathaway ED, Schmidt MD, Evans EM. Sprint interval and moderate-intensity cycling training differentially affect adiposity and aerobic capacity in overweight young-adult women. Appl Physiol Nutr Metab. 2016;41(11):1177-1183. doi:10.1139/apnm-2016-0240
13. Sloth M, Sloth D, Overgaard K, Dalgas U. Effects of sprint interval training on VO2max and aerobic exercise performance: A systematic review and meta-analysis. Scandinavian journal of medicine & science in sports. 2013;23(6):e341-52. doi:10.1111/sms.12092
14. Ahmad AS, Ormiston-Smith N, Sasieni PD. Trends in the lifetime risk of developing cancer in Great Britain: comparison of risk for those born from 1930 to 1960. Br J Cancer. 2015;112(5):943-947. doi:10.1038/bjc.2014.606
15. https://www.volksgezondheidenzorg.info/sites/default/files/rapport_kvz_2012_2_zorgkosten_van_ongezondgedrag.pdf
16. Lemanne D, Cassileth B, Gubili J. The role of physical activity in cancer prevention, treatment, recovery, and survivorship. Oncology (Williston Park, NY). 2013;27(6):580-585.3. Monninkhof EM, Elias SG, Vlems FA, et al. Physical activity and breast cancer: a systematic review. Epidemiology. 2007;18(1):137-157. doi:10.1097/01.ede.0000251167.75581.98
17. Patel AV, Rodriguez C, Jacobs EJ, Solomon L, Thun MJ, Calle EE. Recreational physical activity and risk of prostate cancer in a large cohort of U.S. men. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2005;14(1):275-279.5. Thune I, Furberg AS. Physical activity and cancer risk: dose-response and cancer, all sites and site-specific. Med Sci Sports Exerc. 2001;33(6 Suppl):S530-550; discussion S609-610. doi:10.1097/00005768-200106001-00025