Sporten is toch gezond, heeft het dan wel zin om een sportmedisch onderzoek te doen?
Het korte antwoord is: ja! Maar het lijkt tegenstrijdig, hoe meer je sport, hoe beter. Minder kans op hart- en vaatziekten, maar ook minder kans op diabetes, overgewicht, kanker, depressie en zelfs artrose. Van de andere kant is er een hoger risico op een hartprobleem zoals een hartaanval of een hartstilstand bij zware inspanning. Hoe zit dat? Inspanning maakt je inderdaad fitter en daarmee gezonder en daardoor is er minder kans op een hartprobleem. Als je echter een beginnend hartprobleem hebt dan komt dit veel sneller tot uiting bij een zware inspanning waarbij het hart een zware belasting krijgt te verwerken. Dit kan een voordeel zijn: sporters zullen in een veel eerder stadium klachten (zoals druk op de borst, benauwdheid, misselijkheid of prestatie vermindering) opmerken tijdens de inspanning dan niet-sporters die de klachten waarschijnlijk pas in een veel later stadium zullen opmerken als het hart het ook moeilijk krijgt bij lichte inspanningen zoals wandelen.
Tegelijkertijd schuilt hierin het gevaar: soms is de eerste klachten direct een hartstilstand of een hartinfarct. De kans dat een beginnend hartprobleem tot uiting komt is uiteraard groter wanneer het hart zwaar belast wordt tijdens een intensieve inspanning.
Dit geldt zowel voor jonge als oudere sporters. Oudere sporters kunnen hartproblemen krijgen door arteriosclerose: het dichtslibben van de kransslagaders, maar jonge sporters kunnen een aangeboren hartprobleem waardoor er hartfalen kan optreden.
Kun je dan met een sportmedisch onderzoek alle problemen voorkomen? Nee, niet alle afwijkingen zijn zichtbaar bij het onderzoek. Maar als geen problemen worden gevonden bij de testen dan is het risico op plotse dood of een hartinfarct tijdens een zware inspanning vele malen lager.
Naast het ondergaan van een sportmedische onderzoek, veel sporten en gezond leven kun je de kans op hartproblemen ook verminderen met de volgende tips:
- Bij warm weer: intensiteit aanpassen, meer drinken en meer zout eten. Het hart heeft het zwaarder te verduren als het warm is.
- Luister goed naar eigen lichaam: neem kortademigheid, druk op de borst, duizeligheid, misselijk of plots sterke afname van prestatie altijd serieus.
- Vermijd plotse toenames in trainingsbelasting: dit kan overbelasting voor de spieren veroorzaken maar ook voor het hart. Een marathon is erg zwaar als je in de trainingen nooit verder hebt gelopen dan 20km of nooit op marathon snelheid hebt getraind.