De wereld zit in de de COVID-19 pandemie. Er is een hoog besmettingsrisico. Er wordt vaak gezegd dat de kans op een infectie na een zware inspanning is vergroot. Moet je zware inspanning in deze periode te vermijden?

Sporters worden minder vaak ziek

Er zijn veel studies waarin wordt aangetoond dat mensen die veel bewegen minder vaak ziek worden. Zelfs bij veel sport. Zo rapporteerden 489 deelnemers van een 161 km ultramarathon in het voorafgaande jaar minder ziektedagen dan de rest van de populatie. Hetzelfde gold voor een een andere studie waar 1212 ultralopers werd ondervraagd. Een kleine studie waarbij 11 getrainde duursporters 3-16 jaar werden gevolgd, toonde aan dat er minder ziektedagen waren als er meer werd getraind. Een studie waarbij lopers van een 5/10/21 km loop werden ondervraagd toonde geen toename van infecties aan na de race. Sporters die meer trainden werden ook minder ziek voorafgaand aan de race.

Waarom wordt toch gedacht dat je na een zware inspanning ziek kan worden?

Een aantal onderzoeken toont een toename aan van infecties na een forse inspanning. Bijvoorbeeld een onderzoek uit 1982 bij 150 ultralopers: na een 56km race was er tweemaal zo vaak een verkoudheid in vergelijking met een huisgenoot. Een andere studie in 1987 ondervroeg 2311 lopers na de marathon van Los Angeles. Waarbij 12,9% van de lopers aangaf ziek te zijn geworden in de week na de marathon ten opzichte van 2,2% bij de lopers die uiteindelijk niet deelnamen aan de marathon.

Kijken we wel naar de juiste dingen?

Er zijn een hele hoop grote op- en aanmerkingen te maken met betrekking tot het wetenschappelijk onderzoek wat gedaan is:

1. Er zijn in de grote onderzoeken alleen vragenlijsten gebruikt. Los van de vraag of deze juist zijn ingevuld, is dit erg onbetrouwbaar als we kijken naar studies waarbij klachten en een daadwerkelijke infectie zijn onderzocht. Wat blijkt: slechts bij een derde van de verkoudheid klachten wordt daadwerkelijk een ziekteverwekker zoals een virus of bacterie ontdekt. Het gaat dan waarschijnlijk om een allergie, astma, irritatie van de luchtwegen door langdurige zware ademhaling.
2. In de onderzoeken zijn de effecten na zware sportevenementen onderzocht. Het gaat dan niet alleen om een eenmalige zware inspanning. Meestal is er al langere tijd stress, spanning en een hogere trainingload waarbij het immuunsysteem voor de inspanning mogelijk al verminderd is en de zware inspanning zelf veel minder van belang is. Er is dan in meer of mindere mate sprake van ondertraining. En er zijn nog andere “confounders” bij sportevenementen: vliegreizen verhogen de kans op een infectie. Grote groepen mensen komen bij elkaar wat de kans op infectie vergroot. 40% van de deelnemers aan de Hajj (zeer grote groep mensen in pelgrimsreis naar Mekka) rapporteert een verkoudheid.
3. Wat is een goede controle groep? 7-10% van de deelnemers rapporteren tijdens de Olympische spelen een verkoudheid. Echter in de algehele populatie geeft rond een kwart aan in de afgelopen vier weken verkouden te zijn geweest.
4. Topsporters, die vaak extreem zware inspanningen doen, zouden juist het meeste ziek moeten worden. Maar dat komt niet naar voren in wetenschappelijk onderzoek en dat staat op haaks op het gegeven dat ze op zo’n hoog niveau kunnen blijven sporten. Van de andere kan leven topsporters meestal een erg gezond leven en zijn continu bezig met het vermijden van infecties: goede hygiene, vaak handen wassen, besmette personen vermijden etc.

Misschien is zelfs het tegenovergestelde waar!

Zoals hierboven al aangegeven: sporters zijn minder vaak ziek. Maar er is nog een interessant gegeven in de literatuur. Wanneer je gaat sporten direct na een vaccinatie, dan werkt de vaccinatie beter! Dit is al meerder malen en onder verschillende omstandigheden onderzocht met zowel kracht- als duurtraining. Een vaccinatie wekt een immuunreactie op om je te beschermen tegen het virus. Deze immuunreactie is dus significant sterker na een éénmalige kortdurende krachttraining of duurinspanning (in de onderzoeken ca. 45 min).
Opmerkelijk is ook goed lijkt te werken bij ouderen met een verminderd immuunsysteem. Bij deze groep waarbij de vaccinatie juist belangrijk is, maar minder goed werkt, kan de werking worden verbetert met bijvoorbeeld 45 min. stevig doorwandelen direct na de vaccinatie. Dus goed om mee te nemen wanneer in de toekomst een COVID-19 vaccinatie beschikbaar komt.

In deze onderzoeken zijn geen zware inspanningen gebruikt. Dus het is moeilijk te zeggen wat hier het effect van is. Maar in de vaccinatie onderzoeken is er of een versterking van de immuunreactie na inspanning of geen effect. Geen enkel onderzoek toont een afname van de immuunreactie.

Kortom

Op basis van de wetenschap kunnen we stellen dat sporters en actieve mensen minder vaak ziek worden. Er is nog te weinig onderzoek om met zekerheid te kunnen zeggen of je vatbaarder bent voor een infectie vlak na een zware inspanning of juist niet. Beide zouden waar kunnen zijn.

Mijn advies voor training

Het is dus goed om te blijven sporten en bewegen, dit vermindert de kans op infectie. Zelfs mocht je nog in de incubatieperiode zitten (voordat de symptomen ontstaan) dan versterkt het bewegen je immuunreactie op het virus als we naar het vaccinatie onderzoek kijken.

Het is ook goed om geen sportevenement te doen. Waarbij de trainingload duidelijk hoger ligt met risico op overbelasting, maar ook spanning en stress die het immuunsysteem kunnen doen verminderen. Naast het contact met een grote groep mensen het verhoogd risico van reizen. Maar aangezien alle elementen afgelast zijn is dit geen probleem.

Ik kan niet uitsluiten dat een sterk verhoogde trainingload de vatbaarheid voor een infectie verminderd. O.b.v. het onderzoek verwacht ik wel dat dit echt zware trainingen moeten zijn. Daarom raad ik aan geen inspanningen te doen waar je meer dan twee dagen of langer van moet herstellen. Dit zijn bijvoorbeeld (trainings)wedstrijden, duurinspanningen boven de aerobe drempel van meer dan drie uur of langdurige FTP/interval trainingen.

Daarmee zou dit mijn advies zijn:

Type training	advies	%maximale hartslag
D1 training/vetverbranding/tot aerobe drempel	Geen beperkingen	<70%
D2 training/duurtraining	Maximaal 3 uur	71-91%
FTP training/omslagpunt/anaerobe drempel	Maximaal 45 min.	92%
Interval training	Maximaal 45 min. (pauze even lang als de interval)	tot 100%

Referenties

1. Baik I, Curhan GC, Rimm EB, Bendich A, Willett WC, Fawzi WW. A prospective study of age and lifestyle factors in relation to community-acquired pneumonia in US men and women. Arch Intern Med. 2000;160(20):3082-3088. doi:10.1001/archinte.160.20.3082
2. Campbell JP, Turner JE. Debunking the Myth of Exercise-Induced Immune Suppression: Redefining the Impact of Exercise on Immunological Health Across the Lifespan. Front Immunol. 2018;9:648. doi:10.3389/fimmu.2018.00648
3. Fondell E, Lagerros YT, Sundberg CJ, et al. Physical activity, stress, and self-reported upper respiratory tract infection. Med Sci Sports Exerc. 2011;43(2):272-279. doi:10.1249/MSS.0b013e3181edf108
4. Hellard P, Avalos M, Guimaraes F, Toussaint J-F, Pyne DB. Training-related risk of common illnesses in elite swimmers over a 4-yr period. Med Sci Sports Exerc. 2015;47(4):698-707. doi:10.1249/MSS.0000000000000461
5. Hoffman MD, Fogard K. Demographic characteristics of 161-km ultramarathon runners. Res Sports Med. 2012;20(1):59-69. doi:10.1080/15438627.2012.634707
6. Hoffman MD, Krishnan E. Health and Exercise-Related Medical Issues among 1,212 Ultramarathon Runners: Baseline Findings from the Ultrarunners Longitudinal TRAcking (ULTRA) Study. PLoS One. 2014;9(1). doi:10.1371/journal.pone.0083867
7. Kostka T, Berthouze SE, Lacour J, Bonnefoy M. The symptomatology of upper respiratory tract infections and exercise in elderly people. Med Sci Sports Exerc. 2000;32(1):46-51. doi:10.1097/00005768-200001000-00008
8. Lowder T, Padgett DA, Woods JA. Moderate exercise protects mice from death due to influenza virus. Brain Behav Immun. 2005;19(5):377-380. doi:10.1016/j.bbi.2005.04.002
9. Mårtensson S, Nordebo K, Malm C. High Training Volumes are Associated with a Low Number of Self-Reported Sick Days in Elite Endurance Athletes. J Sports Sci Med. 2014;13(4):929-933.
10. Matthews CE, Ockene IS, Freedson PS, Rosal MC, Merriam PA, Hebert JR. Moderate to vigorous physical activity and risk of upper-respiratory tract infection. Med Sci Sports Exerc. 2002;34(8):1242-1248. doi:10.1097/00005768-200208000-00003
11. Murphy EA, Davis JM, Carmichael MD, Gangemi JD, Ghaffar A, Mayer EP. Exercise stress increases susceptibility to influenza infection. Brain Behav Immun. 2008;22(8):1152-1155. doi:10.1016/j.bbi.2008.06.004
12. Nieman DC, Johanssen LM, Lee JW. Infectious episodes in runners before and after a roadrace. J Sports Med Phys Fitness. 1989;29(3):289-296.
13. Nieman DC, Johanssen LM, Lee JW, Arabatzis K. Infectious episodes in runners before and after the Los Angeles Marathon. J Sports Med Phys Fitness. 1990;30(3):316-328.
14. Peters EM, Bateman ED. Ultramarathon running and upper respiratory tract infections. An epidemiological survey. S Afr Med J. 1983;64(15):582-584.
15. Svendsen IS, Taylor IM, Tønnessen E, Bahr R, Gleeson M. Training-related and competition-related risk factors for respiratory tract and gastrointestinal infections in elite cross-country skiers. Br J Sports Med. 2016;50(13):809-815. doi:10.1136/bjsports-2015-095398
16. Edwards KM, Pascoe AR, Fiatarone-Singh MA, Singh NA, Kok J, Booy R. A randomised controlled trial of resistance exercise prior to administration of influenza vaccination in older adults. Brain, Behavior, and Immunity. 2015;49:e24-e25. doi:10.1016/j.bbi.2015.06.102
17. Edwards KM, Booy R. Effects of exercise on vaccine-induced immune responses. Hum Vaccin Immunother. 2013;9(4):907-910. doi:10.4161/hv.23365
18. Edwards KM, Burns VE, Adkins AE, Carroll D, Drayson M, Ring C. Meningococcal A vaccination response is enhanced by acute stress in men. Psychosom Med. 2008;70(2):147-151. doi:10.1097/PSY.0b013e318164232e
19. Edwards KM, Burns VE, Allen LM, et al. Eccentric exercise as an adjuvant to influenza vaccination in humans. Brain Behav Immun. 2007;21(2):209-217. doi:10.1016/j.bbi.2006.04.158
20. Edwards KM, Burns VE, Reynolds T, Carroll D, Drayson M, Ring C. Acute stress exposure prior to influenza vaccination enhances antibody response in women. Brain Behav Immun. 2006;20(2):159-168. doi:10.1016/j.bbi.2005.07.001
21. Edwards KM, Campbell JP, Ring C, et al. Exercise intensity does not influence the efficacy of eccentric exercise as a behavioural adjuvant to vaccination. Brain Behav Immun. 2010;24(4):623-630. doi:10.1016/j.bbi.2010.01.009
22. Edwards KM, Pung MA, Tomfohr LM, et al. Acute exercise enhancement of pneumococcal vaccination response: A randomised controlled trial of weaker and stronger immune response. Vaccine. 2012;30(45):6389-6395. doi:10.1016/j.vaccine.2012.08.022
23. Long JE, Ring C, Drayson M, et al. Vaccination response following aerobic exercise: can a brisk walk enhance antibody response to pneumococcal and influenza vaccinations? Brain Behav Immun. 2012;26(4):680-687. doi:10.1016/j.bbi.2012.02.004
24. Ranadive SM, Cook M, Kappus RM, et al. Effect of acute aerobic exercise on vaccine efficacy in older adults. Med Sci Sports Exerc. 2014;46(3):455-461. doi:10.1249/MSS.0b013e3182a75ff2
25. Woods JA, Keylock KT, Lowder T, et al. Cardiovascular exercise training extends influenza vaccine seroprotection in sedentary older adults: the immune function intervention trial. J Am Geriatr Soc. 2009;57(12):2183-2191. doi:10.1111/j.1532-5415.2009.02563.x