Sporters kennen hun VO₂max omdat het een belangrijke maat is voor de fitheid en het trainingspotentieel. Maar de VO₂max zegt veel meer over het functioneren van het menselijk lichaam. De sportprestatie is maar één aspect.

Wat heb je nodig voor een goede VO₂max?

Voor een hoge zuurstofopname moeten er veel organen in het lichaam goed functioneren:

• Er moet genoeg spier zijn en de spieren moeten getraind zijn.
• De bloedvaten moeten in staat zijn om de zuurstof in het bloed bij de spieren te krijgen.
• Er moeten genoeg rode bloedlichaampjes zijn om de zuurstof te vervoeren.
• De longen en luchtwegen moeten goed werken om de zuurstof in het bloed te krijgen.
• De VO₂max wordt per kg lichaamsgewicht bepaald, dus het gewicht (buiten het gewicht van de spieren) mag niet te hoog zijn

Kortom het hele lichaam moet goed werken om een hoge VO₂max mogelijk te maken.

Een hoge VO₂max is in hoge mate gerelateerd aan de levensverwachting

Er is veel onderzoek gedaan naar voorspellende factoren voor vroegtijdig overlijden. Daarbij zijn er voor de hand liggende risicofactoren zoals: roken, alcohol gebruik, overgewicht, hoog cholesterol, stress, hoge bloeddruk, diabetes etc. Maar de grootste voorspeller voor de levensverwachting is de VO₂max.

Wat voor VO₂max moet ik hebben om langer te leven?

De resultaten en de VO₂max categorieën in de uitgevoerde wetenschappelijk onderzoeken zijn niet één op één te vergelijken. Daarom is onderstaande tabel een ruwe inschatting.

Lage VO2max	<20 ml/kg.min	25-50% meer kans op vroegtijdig overlijden
Gemiddelde VO2max	ca. 30 ml/kg.min	Gemiddelde kans op vroegtijdig overlijden
Goede VO2max	ca. 40 ml/kg.min	30-50% minder kans op vroegtijdig overlijden
Zeer goede VO2max	>45 ml/kg.min	40-60% minder kans op vroegtijdig overlijden

Gemiddeld genomen daalt de kans op vroegtijdig overlijden met 3,7% met elke ml/kg.min toename in VO₂max. Dit kwam in één van de wetenschappelijke onderzoeken overeen met 45 dagen langer leven. In dit onderzoek leefden de mensen met een VO₂max boven de 50 ml/kg.min 6,4 jaar langer dan de mensen met een VO₂max van 20 ml/kg.min.

“Elke ml/min.kg VO₂ toename is geassocieerd met 45 dagen langer leven”

Am Coll Cardiol. 2018;72(9):987-995

Het gaat hierbij niet alleen over de kans op overlijden aan hart- en vaatziekten. Alle oorzaken van overlijden zijn meegenomen in de onderzoeken. Zo is de kans op overlijden aan kanker in een van de onderzoeken 48% lager bij een gemiddelde VO₂max t.o.v lage VO₂max en 79% lager bij een goede VO2max t.o.v. een lage VO₂max.

Kortom de VO₂max is een hele goede maat om de gezondheid in kaart te brengen. Als arts verteld de VO₂max mij meer over de gezondheid dan een uitgebreid bloed onderzoek of een total body scan.

Referenties

1. Clausen JSR, Marott JL, Holtermann A, Gyntelberg F, Jensen MT. Midlife Cardiorespiratory Fitness and the Long-Term Risk of Mortality: 46 Years of Follow-Up. J Am Coll Cardiol. 2018;72(9):987-995. doi:10.1016/j.jacc.2018.06.045
2. Mandsager K, Harb S, Cremer P, Phelan D, Nissen SE, Jaber W. Association of Cardiorespiratory Fitness With Long-term Mortality Among Adults Undergoing Exercise Treadmill Testing. JAMA Netw Open. 2018;1(6):e183605. doi:10.1001/jamanetworkopen.2018.3605
3. Kodama S, Saito K, Tanaka S, et al. Cardiorespiratory fitness as a quantitative predictor of all-cause mortality and cardiovascular events in healthy men and women: a meta-analysis. JAMA. 2009;301(19):2024-2035. doi:10.1001/jama.2009.681
4. Vainshelboim B, Chen Z, Lee YN, et al. Cardiorespiratory Fitness, Adiposity, and Cancer Mortality in Men. Obesity (Silver Spring). 2017;25 Suppl 2:S66-S71. doi:10.1002/oby.220092.Blair SN, Kohl HW, Barlow CE, Paffenbarger RS, Gibbons LW, Macera CA. Changes in physical fitness and all-cause mortality. A prospective study of healthy and unhealthy men. JAMA. 1995;273(14):1093-1098.
5. Myers J, Prakash M, Froelicher V, Do D, Partington S, Atwood JE. Exercise capacity and mortality among men referred for exercise testing. N Engl J Med. 2002;346(11):793-801. doi:10.1056/NEJMoa0118584.McAuley P, Pittsley J, Myers J, Abella J, Froelicher VF. Fitness and fatness as mortality predictors in healthy older men: the veterans exercise testing study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2009;64(6):695-699. doi:10.1093/gerona/gln039
6. Blair SN, Kampert JB, Kohl HW, et al. Influences of cardiorespiratory fitness and other precursors on cardiovascular disease and all-cause mortality in men and women. JAMA. 1996;276(3):205-210.
7. Lee DC, Sui X, Artero EG, et al. Long-term effects of changes in cardiorespiratory fitness and body mass index on all-cause and cardiovascular disease mortality in men: the Aerobics Center Longitudinal Study. Circulation. 2011;124(23):2483-2490. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.111.038422
8. Clausen JSR, Marott JL, Holtermann A, Gyntelberg F, Jensen MT. Midlife Cardiorespiratory Fitness and the Long-Term Risk of Mortality: 46 Years of Follow-Up. J Am Coll Cardiol. 2018;72(9):987-995. doi:10.1016/j.jacc.2018.06.045
9. Blair SN, Kohl HW, Paffenbarger RS, Clark DG, Cooper KH, Gibbons LW. Physical fitness and all-cause mortality. A prospective study of healthy men and women. JAMA. 1989;262(17):2395-2401. doi:10.1001/jama.262.17.2395
10. Sandvik L, Erikssen J, Thaulow E, Erikssen G, Mundal R, Rodahl K. Physical fitness as a predictor of mortality among healthy, middle-aged Norwegian men. The New England journal of medicine. 1993;328(8):533-537. doi:10.1056/NEJM199302253280803
11. Al-Mallah MH, Juraschek SP, Whelton S, et al. Sex Differences in Cardiorespiratory Fitness and All-Cause Mortality: The Henry Ford ExercIse Testing (FIT) Project. Mayo Clin Proc. 2016;91(6):755-762. doi:10.1016/j.mayocp.2016.04.002