Veroorzaakt zitten meer artrose dan sporten?

Gepubliceerd door Robert Rozenberg op

photo of man stretching

Je zou denken dat veel bewegen leidt tot meer artrose. En er zijn ook sporten met een verhoogde kans op slijtage. Vooral sporten met grote impactkrachten en diepe kniebuigingen, zoals voetbal, gewicht heffen en skien. Waarschijnlijk ontstaan er herhaaldelijk kleine beschadigingen. Een knie trauma in het verleden verhoogd sowieso het risico op artrose. Ook het uitoefenen van deze sporten op hoog niveau verhoogd de kans op artrose.

Kans op artrose bij voetbal
Madaleno FO, Santos BA, Araújo VL, Oliveira VC, Resende RA. Prevalence of knee osteoarthritis in former athletes: a systematic review with meta-analysis. Braz J Phys Ther. 2018;22(6):437-451. doi:10.1016/j.bjpt.2018.03.012

Toch kan sporten kan ook de kans op artrose doen verminderen. Bij sporten als fietsen, maar ook hardlopen is er minder kans op slijtage! In 675 Amerikaanse actieve marathonlopers (gemiddeld 48 jaar) had 8,8% artrose, in de niet-lopende controle groep had 17,9% artrose.

Minder artrose bij marathon lopers, zelfs in geval van overgewicht
Ponzio DY, Syed UAM, Purcell K, et al. Low Prevalence of Hip and Knee Arthritis in Active Marathon Runners. J Bone Joint Surg Am. 2018;100(2):131-137. doi:10.2106/JBJS.16.01071

In een andere studie werden 54 lange afstandslopers en 53 niet-lopers (gemiddeld 58 jaar) gevolgd. Na 18 jaar had van de lopers 20% artrose (2,2% ernstig) en van de niet-lopers 32% artrose (9,4% ernstig).

Kraakbeen is trainbaar

Beweging lijkt dus ook goed te zijn voor het gewricht. Dit blijkt ook uit fysiologisch onderzoek: kraakbeen is trainbaar. Kraakbeen bestaat uit cellen en een soort “opvulweefsel”. Met training maken de cellen meer opvulsubstantie aan. Dit is vergelijkbaar met de duidelijke effecten van training bij perscellen, die histologisch niet veel verschillen van kraakbeencellen.

Het omgekeerde is ook aangetoond. Weinig beweging zorgt voor dunner kraakbeen. Een extreme situatie is een dwarslaesie. Twee jaar na een dwarslaesie was in onderzoek het kraakbeen van de knie 19% (buitenzijde) 25% (binnenzijde) minder dik.

Kraakbeen dikte bij CG = controle groep, IG = geïmmobiliseerde groep, EG = trainingsgroep
Maldonado DC, da Silva MCP, Neto SE-R, Souza MR, Souza RR. The effects of joint immobilization on articular cartilage of the knee in previously exercised rats. J Anat. 2013;222(5):518-525. doi:10.1111/joa.12036

Is artrose wel slijtage?

Artrose wordt vaak slijtage genoemd. Slijtage suggereert dat er schade ontstaat door mechanische frictie tussen kraakbeen in een gewricht. In onderzoek is er een duidelijke relatie tussen artrose en sporten met hoge piekkrachten, zwaar werk en overgewicht. Zoals hierboven beschreven zijn er ook veel sporten die het kraakbeen juist verbeteren.

De vraag is of overgewicht alleen een mechanisch probleem is of ook een metabool probleem. In studies is er vaak ook een relatie tussen het metabool syndroom en artrose. Het metabool syndroom is een chronische laaggradige infectie die ontstaat door metabole overbelasting zoals overgewicht, weinig beweging, veel verzadigde vetten, hoog cholesterol, hoog suiker, veel stress etc. Mogelijk is het de ontsteking en de bijbehorende stoffen in het bloed (adipokines en cytokines) die de kraakbeen kwaliteit doen verminderen. Mogelijk speelt het vet rondom de knie (fat pad van Hoffa) hier een belangrijke rol.

Conclusie

In het verleden werd artrose vaak gezien als slijtage, een mechanisch probleem. Maar het lijkt ook een metabool probleem te zijn. Kraakbeen is trainbaar en verbetert met beweging en raakt ongetraind en verslechterd met weinig beweging en een ongezonde leefstijl. Dit geldt ook voor mensen die al artrose hebben: de resterende kraakbeencellen zijn nog steeds trainbaar en vatbaar voor een gezonde leefstijl.
Artrose lijkt daarom op de vele andere aandoeningen die zijn gerelateerd aan training en metabole belasting: hart- en vaatziekten, diabetes, COPD, peesoverbelasting etc. De aanpak en de preventie zou daarmee ook vergelijkbaar zijn: voldoende beweging en training, geen overbelasting en een gezonde leefstijl. In hoeverre training, overbelasting en de leefstijl meespeelt in artrose is nog niet duidelijk. Maar het zou goed kunnen dat een ongezonde leefstijl en zitten meer artrose veroorzaakt dan sport!

Referenties

  1. Li S, Felson DT. What Is the Evidence to Support the Association Between Metabolic Syndrome and Osteoarthritis? A Systematic Review. Arthritis Care Res (Hoboken). 2019;71(7):875-884. doi:10.1002/acr.23698
  2. Thijssen E, van Caam A, van der Kraan PM. Obesity and osteoarthritis, more than just wear and tear: pivotal roles for inflamed adipose tissue and dyslipidaemia in obesity-induced osteoarthritis. Rheumatology (Oxford). 2015;54(4):588-600. doi:10.1093/rheumatology/keu464
  3. Lee BJ, Yang S, Kwon S, Choi KH, Kim W. Association between metabolic syndrome and knee osteoarthritis: A cross-sectional nationwide survey study. J Rehabil Med. 2019;51(6):464-470. doi:10.2340/16501977-2561
  4. Azamar-Llamas D, Hernández-Molina G, Ramos-Ávalos B, Furuzawa-Carballeda J. Adipokine Contribution to the Pathogenesis of Osteoarthritis. Mediators Inflamm. 2017;2017:5468023. doi:10.1155/2017/5468023
  5. Alentorn-Geli E, Samuelsson K, Musahl V, Green CL, Bhandari M, Karlsson J. The Association of Recreational and Competitive Running With Hip and Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther. 2017;47(6):373-390. doi:10.2519/jospt.2017.7137
  6. Issa RI, Griffin TM. Pathobiology of obesity and osteoarthritis: integrating biomechanics and inflammation. Pathobiol Aging Age Relat Dis. 2012;2(2012). doi:10.3402/pba.v2i0.17470
  7. Musumeci G, Aiello FC, Szychlinska MA, Di Rosa M, Castrogiovanni P, Mobasheri A. Osteoarthritis in the XXIst Century: Risk Factors and Behaviours that Influence Disease Onset and Progression. Int J Mol Sci. 2015;16(3):6093-6112. doi:10.3390/ijms16036093
  8. Vigdorchik JM, Nepple JJ, Eftekhary N, Leunig M, Clohisy JC. What Is the Association of Elite Sporting Activities With the Development of Hip Osteoarthritis? Am J Sports Med. 2017;45(4):961-964. doi:10.1177/0363546516656359
  9. Alentorn-Geli E, Samuelsson K, Musahl V, Green CL, Bhandari M, Karlsson J. The Association of Recreational and Competitive Running With Hip and Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther. 2017;47(6):373-390. doi:10.2519/jospt.2017.7137
  10. Willick SE, Hansen PA. Running and osteoarthritis. Clin Sports Med. 2010;29(3):417-428. doi:10.1016/j.csm.2010.03.006
  11. Timmins KA, Leech RD, Batt ME, Edwards KL. Running and Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis. Am J Sports Med. 2017;45(6):1447-1457. doi:10.1177/0363546516657531
  12. Gouttebarge V, Inklaar H, Backx F, Kerkhoffs G. Prevalence of osteoarthritis in former elite athletes: a systematic overview of the recent literature. Rheumatol Int. 2015;35(3):405-418. doi:10.1007/s00296-014-3093-0
  13. Madaleno FO, Santos BA, Araújo VL, Oliveira VC, Resende RA. Prevalence of knee osteoarthritis in former athletes: a systematic review with meta-analysis. Braz J Phys Ther. 2018;22(6):437-451. doi:10.1016/j.bjpt.2018.03.012
  14. Hafer JF, Kent JA, Boyer KA. Physical activity and age-related biomechanical risk factors for knee osteoarthritis. Gait Posture. 2019;70:24-29. doi:10.1016/j.gaitpost.2019.02.008
  15. Ponzio DY, Syed UAM, Purcell K, et al. Low Prevalence of Hip and Knee Arthritis in Active Marathon Runners. J Bone Joint Surg Am. 2018;100(2):131-137. doi:10.2106/JBJS.16.01071
  16. Chakravarty EF, Hubert HB, Lingala VB, Zatarain E, Fries JF. Long Distance Running and Knee Osteoarthritis A Prospective Study. Am J Prev Med. 2008;35(2):133-138. doi:10.1016/j.amepre.2008.03.032
  17. Heidari B. Knee osteoarthritis prevalence, risk factors, pathogenesis and features: Part I. Caspian J Intern Med. 2011;2(2):205-212.11. Kuijt M-TK, Inklaar H, Gouttebarge V, Frings-Dresen MHW. Knee and ankle osteoarthritis in former elite soccer players: a systematic review of the recent literature. J Sci Med Sport. 2012;15(6):480-487. doi:10.1016/j.jsams.2012.02.00812. Driban JB, Hootman JM, Sitler MR, Harris KP, Cattano NM. Is Participation in Certain Sports Associated With Knee Osteoarthritis? A Systematic Review. J Athl Train. 2017;52(6):497-506. doi:10.4085/1062-6050-50.2.0813. Exercise Is Essential for Osteoarthritis: The Many Benefits of Physical Activity. J Orthop Sports Phys Ther. 2018;48(6):448. doi:10.2519/jospt.2018.050714. Williams PT. Effects of Running and Walking on Osteoarthritis and Hip Replacement Risk. Med Sci Sports Exerc. 2013;45(7):1292-1297. doi:10.1249/MSS.0b013e3182885f2615. Tran G, Smith TO, Grice A, Kingsbury SR, McCrory P, Conaghan PG. Does sports participation (including level of performance and previous injury) increase risk of osteoarthritis? A systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med. 2016;50(23):1459-1466. doi:10.1136/bjsports-2016-096142
  18. Paduszyński W, Jeśkiewicz M, Uchański P, Gackowski S, Radkowski M, Demkow U. Hoffa’s Fat Pad Abnormality in the Development of Knee Osteoarthritis. Adv Exp Med Biol. 2018;1039:95-102. doi:10.1007/5584_2017_77
  19. Steidle-Kloc E, Culvenor AG, Dörrenberg J, Wirth W, Ruhdorfer A, Eckstein F. Relationship Between Knee Pain and Infrapatellar Fat Pad Morphology: A Within- and Between-Person Analysis From the Osteoarthritis Initiative. Arthritis Care Res (Hoboken). 2018;70(4):550-557. doi:10.1002/acr.23326
  20. Grzelak P, Domzalski M, Majos A, et al. Thickening of the knee joint cartilage in elite weightlifters as a potential adaptation mechanism. Clin Anat. 2014;27(6):920-928. doi:10.1002/ca.22393
  21. Roberts HM, Law R-J, Thom JM. The time course and mechanisms of change in biomarkers of joint metabolism in response to acute exercise and chronic training in physiologic and pathological conditions. Eur J Appl Physiol. 2019;119(11):2401-2420. doi:10.1007/s00421-019-04232-4
  22. Maldonado DC, da Silva MCP, Neto SE-R, Souza MR, Souza RR. The effects of joint immobilization on articular cartilage of the knee in previously exercised rats. J Anat. 2013;222(5):518-525. doi:10.1111/joa.12036
  23. Vanwanseele B, Lucchinetti E, Stüssi E. The effects of immobilization on the characteristics of articular cartilage: current concepts and future directions. Osteoarthr Cartil. 2002;10(5):408-419. doi:10.1053/joca.2002.0529
  24. Vanwanseele B, Eckstein F, Knecht H, Stüssi E, Spaepen A. Knee cartilage of spinal cord-injured patients displays progressive thinning in the absence of normal joint loading and movement. Arthritis Rheum. 2002;46(8):2073-2078. doi:10.1002/art.10462
  25. Bricca A, Juhl CB, Grodzinsky AJ, Roos EM. Impact of a daily exercise dose on knee joint cartilage – a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials in healthy animals. Osteoarthr Cartil. 2017;25(8):1223-1237. doi:10.1016/j.joca.2017.03.009
  26. Ni G-X, Zhou Y-Z, Chen W, et al. Different responses of articular cartilage to strenuous running and joint immobilization. Connect Tissue Res. 2016;57(2):143-151. doi:10.3109/03008207.2015.1117457
Categorieën: Training

nl_NLNederlands